Familiefilm Jippie No More! werd door het jeugdige publiek van Cinekid onlangs terecht verkozen tot beste Nederlandse kinderfilm van 2023. Regisseur Margien Rogaar (Lampje) dompelt de kijker onder in de hectische voorbereidingen van een bruiloft door de gezellig chaotische familie De Pauw. De speelse cameravoering, sfeervolle locaties en opvallende casting zijn niet alleen effectief, maar schetsen ook op subtiele wijze de verhoudingen binnen het gezin.
Rogaar legt aan de hand van vier specifieke filmbeelden uit wat haar visueel voor ogen stond, voor het verhaal dat plaatsvindt rond het fraaie landhuis van opa Willem. De bruid is oudste dochter Gail, maar de hoofdrol is voor Jaap Peter (die Jippie genoemd wordt), de zoon met downsyndroom die graag wil optreden met een Snollebollekes-achtige meezinger. Hij wordt verliefd op Lily, het meisje dat opa’s paard verzorgt. Al ziet Lily zelf meer in Jippies jongste zus Joe.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/19175624/andre1.jpg)
1 Chaos in de rommelschuur
„Ik wilde een licht chaotische film maken die je meteen in het leven van dit gezin onderdompelt. Het moest ook een visueel interessante film worden, met afwisselend close en weidse shots. Sal Kroonenberg, de cameraman met wie ik al heel lang werk, hanteerde daarbij een speelse cameravoering met ruimte voor humor, zoals het shot waarin een eitje ‘onthoofd’ wordt. We hadden als uitgangspunt dat de camera overal mocht staan. Dit benadrukt ook een van de thema’s van de film: vrijheid.
„De in een lange take gedraaide scène waarbij de camera langzaam over het bed gaat waarin Joe en Jip het over de liefde hebben, ontstond heel intuïtief. We zochten naar iets spannenders dan een scène die is opgeknipt volgens het klassieke shot/tegenshot-principe, en naar het gevoel dat alles in hun wereld begint te schuiven door hun ontmoeting met Lily.
„Verder kozen we voor lenzen die een brede horizon geven. Dat plaatst de personages in een omgeving, waardoor ze in relatie met de ruimte om hen heen staan. De scène in de rommelschuur is daar een goed voorbeeld van, als vader Jacob na een woordenwisseling met Jip beteuterd achterblijft en zijn vrouw in de deuropening nog even liefdevol naar hem omkijkt.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/19171604/data109240083-5d165d.jpg)
2 Eenzaam in de groothandel
„Toen ik als filmmaker begon, heb ik veel Godard en Truffaut gekeken. Truffauts Les quatre cents coups en Tirez sur le pianiste zijn op filmgebied mijn ijkpunten. Toch is de scène waarin de bokkige puberdochter Jane, de zus van Joe en Gail, met Jip in de winkelwagen door de groothandel sjeest niet bewust een knipoog naar de bekende scène uit Jean-Luc Godards Bande à part (1964) waarin de hoofdpersonen door het Louvre rennen.
„Wat ik met name van Truffaut geleerd heb is dat je bij de cameravoering ruimte moet geven aan de energie van een acteur. Dat gaat over psychologie, maar ook over lichaamshouding. Zoals bijvoorbeeld het iets van boven gefilmde shot waarin Jane in haar eentje tussen de schappen van de groothandel loopt, dat straalt eenzaamheid uit maar is ook een moment van bevrijding. Ze heeft zich voor eventjes ontworsteld aan haar familie en al het gedoe rondom de bruiloft.
Deze heel precies gecomponeerde beelden worden afgewisseld met scènes waarin de acteurs veel vrijheid hebben en je hun spelplezier echt kunt zien. Je vraagt de vaak onervaren jonge acteurs in repetities te improviseren en stemt de cameravoering daar op af. En zo voelt alles natuurlijk en organisch.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/19171605/data109240048-c03ebe.jpg)
3 Huis met eigen karakter
„We zochten een huis waar je het leven in ziet, met sporen uit het verleden. Het moest een huis zijn dat nog in oude staat verkeerde, met een eigen sfeer en geschiedenis. Dit landhuis – een voormalig dijkhuis waar een ander huis overheen is gezet – staat in de Betuwe, een perfecte, landelijke locatie waar een gezin uit de stad voor eventjes opgesloten wordt in een andere wereld. In de schuur waar de bruiloft gehouden wordt, moest het een zootje zijn. We hebben er vier vrachtwagens vol oude troep in gelegd, om te laten zien dat opa de controle een beetje kwijt is, ook al speelt hij mooi weer.
Lees ook
‘Jippie No More!’ neemt zijn publiek serieus. Dat doet niet iedere jeugdfilm
„Hetzelfde hebben we met het huis gedaan. Daar hebben we naast heel veel spullen en planten ook specifieke dingen, zoals ergens midden in de kamer een hometrainer, neergezet. Ondanks deze ‘gecomponeerde rommel’, inclusief prachtige kas in de tuin, is het een mooie locatie om naar te kijken. Het huis kreeg zo een eigen karakter waar elk personage een andere verhouding mee heeft. Het beklemt bijvoorbeeld Jacob, door de moeizame relatie met zijn vader, opa Willem, van wie hij zich nooit helemaal los heeft kunnen maken.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/19175706/andre4.jpg)
4 Afspiegeling van de realiteit
„De casting van Wesley van Klink, een jongen met het downsyndroom, was het startpunt van de film. Meestal hebben personages met een uitdaging een kleine, betekenisloze bijrol ergens in de marge. Wij wilden graag iemand casten voor de hoofdrol voor wie het minder vanzelfsprekend is in een film te spelen. Het betekent niet dat we een ‘woke’ film wilden maken, maar wel dat het een film moest worden die de werkelijkheid weerspiegelt. Samen met scenariste Fiona van Heemstra (bekend van de animatiefilm Knor) hebben we vervolgens rondom Wesley’s hoofdrol dit verhaal bedacht.
„De verliefdheid tussen Lily en Joe is ook een afspiegeling van de realiteit. Het is iets wat overal is, dus waarom niet in film? Qua beeldtaal zijn we heel erg gewend aan het gegeven dat als een jongen een meisje ziet, ze iets zullen krijgen. Meisje ziet meisje en ze worden verliefd is voor een nieuwe generatie veel natuurlijker dan voor kijkers die daar niet mee zijn opgegroeid. Als de klas van mijn kinderen de film ziet, wil ik dat ze zich allemaal gerepresenteerd voelen.”
Lees ook
‘Bij ons thuis zijn er weinig momenten met niets’
Leeslijst
